بهینه سازی ریزازدیادی گیاه عناب (ziziphus jujuba. mill)

گیاه دارویی عناب دارای ارزش اقتصادی زیادی است اما روشهای سنتی تکثیر این گیاه زمان زیادی نیاز دارد و گیاهان تکثیر شده از نظر سلامت تضمین شده نمی باشند درحالی که روشهای تکثیر در شرایط درون شیشه ایی در زمان کوتاه امکان تولید انبوه تعدادزیادی از گیاهان عاری ازبیماری را فراهم می آورند. هدف از تحقیق حاضر بهینه سازی پروتکل ریزازدیادی دو اکوتیپ بومی(قاهان قم و گیوک بیرجند) گیاه عناب بود. ریزنمونه ها بعد از ضدعفونی با هیپوکلرید سدیم(25 و 50 درصد) و محلول نانو سیلور(5/2 درصد) در محیط کشت ms بدون هورمون کشت شدند. در مرحله پرآوری، محیط های کشت (ms، ql،sh ، vs) و سیتوکنین های [ bap (mg/l 0،5/0، 1،2، 4) ، زاتین (mg/l 0، 1، 2) ، کینتین( mg/l 1، 3، 5) و 2ip (mg/l 5/0، 0و tdz (mg/l 0،1/0، 5/0،1] مورد بررسی قرار گرفتند. همچنین تاثیر گلوتامین، (mg/l 0، 100،1000)، نوع کلات آهن(fenaedta، feeddha) و میزان fenaedt(mg/l 7/36، 4/73) ،کلسیم گلوکونات( mg/l2700، 0)، افزایش میزان عناصر میکرو و افزایش غلظت عنصر منگنز در محیط کشت msمورد بررسی قرار گرفت. در مرحله ریشه¬زایی غلظت¬های متفاوت ( mg/l 0، 1، 5) iba و (mg/l 0، 5/0، 1) naa و در آزمایشی دیگر ( mg/l 2، 4) iba و (mg/l 5/0) naa مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که در هر دو اکوتیپ هیپوکلرید سدیم با غلظت 50 درصد برای ضدعفونی سطحی ریزنمونه¬ها مناسب بود. در مرحله پرآوری بیشترین افزایش طول ساقه ( cm75/0) ( cm5/0) افزایش تعداد برگ (8/1) (5/1) افزایش تعداد شاخساره های جانبی(6/0) (5/0) و بهترین کیفیت ظاهری گیاه (25/4) (9/3) برای اکوتیپ های قاهان قم و گیوک در محیط کشت ms حاوی mg/l)bap 1)+ زاتین(mg/l 1)+ iba(mg/l 01/0) به همراه گلوتامین(1000)، کلسیم گلوکونات(mg/l 2700) به عنوان منبع اضافی کلسیم و کلات آهن fenaedta ( mg/l4/73 ) و غلظت mg/l 8/33 از عنصر منگنز مشاهده شد. بیشترین درصد ریشه زایی (40%) برای اکوتیپ قاهان قم در محیط کشت ms( ½غلظت عناصر ماکرو و میکرو) به همراه iba (mg/l 2،4) و naa (mg/l 5/0) مشاهده شد. براساس نتایج فلوسایتومتری سطح پلوئیدی(دیپلوئید 54 = n2) برای دو اکوتیپ یکسان، و میزان ژنوم در اکوتیپ¬ قاهان قم (07/1 پیکوگرم) و گیوک بیرجند( 11/1 پیکوگرم) مشابه بود.